صرافی یونی سواپ – روندی صعودی از ابتدا تا امروز

صرافی یونی سواپ

صرافی یونی سواپ پیشروترین صرافی‌ غیرمتمرکز رمزارزی در جهان است. امور مالی غیرمتمرکز DeFi یکی از پیشرفته‌ترین ایده‌های موجود در مورد چرایی استفاده از فناوری بلاک‌چین است. همین ایده منجر به ایجاد رابط‌های کاربری مالی غیرمتمرکزی شد تا کاربران بیشتری را روزانه به این سمت هدایت کند. صرافی یونی سواپ (Uniswap) یکی از پیشرفته‌ترین رابط‌های کاربری با امکانات و راه حل‌هایی جذاب را در حوزه دیفای به کاربران ارائه کرد که باعث رشد و شهرت آن شد. با افزایش تعداد کاربران در یونی سواپ، این صرافی در طول زمان به منظور بهبود خدماتش نسخه‌های متوالی را با پروتکل‌های به روز عرضه کرد که در ادامه به بررسی ویژگی‌ها و تفاوت‌های آنها با یکدیگر خواهیم پرداخت.

بیشتر بخوانید: دیفای چیست و چه نقشی در آینده امور مالی دارد؟

دیفای این امکان را برای کاربران فراهم می‌کند تا به یک سیستم باز و بدون مجوز و بی‌ نیاز از طی کردن رویه‌های خسته کننده، و یا پروتکل‌های KYC و خرابی‌های سازمانی به برنامه‌های مالی دسترسی داشته باشند. یعنی دقیقا همان پتانسیلی که سیستم‌های مالی متمرکز موجود را مختل و بخش‌های مالی و سرمایه‌گذاری را متحول کرده است.

صرافی یونی سواپ در حال حاضر «عصر حجر» دنیای مالی غیرمتمرکز است.

مروری بر پروتکل یونی سواپ نسخه اول

اولین نسخه از صرافی یونی سواپ در دوم نوامبر سال 2018 در شبکه اتریوم راه‌اندازی شد. قبل از ظهور یونی سواپ، EtherDelta تنها صرافی غیرمتمرکزی بود که پایگاه کاربر قابل توجهی داشت، اما بر اساس یک مدل سفارشی سنتی که به دلیل کمبود نقدینگی و تجربه کاربری ضعیف، تمرکززدایی ایده‌آلی را ارائه نمی‌داد. در مدل سنتی دفاتر سفارش، معاملات و تبادل دارایی‌ها مستلزم تطبیق مناسب سفارش‌های خرید/فروش بین معامله‌گران است. اگر سفارش فروش با سفارش‌های خرید موجود مطابقت نداشته باشد، این دستور اجرا نشده باقی می‌ماند که تاثیر مستقیمی بر نقدینگی دارد. از سوی دیگر، یونی سواپ بر اساس پروتکل Automated Marketing (AMM) عمل می‌کند. بدین معنی که معاملات بر خلاف قراردادهای هوشمند یا استخرهای نقدینگی هستند و در آن یک فرمول ریاضی قیمت دارایی‌ها را تعیین می‌کند.

در این مدل ارائه‌دهندگان نقدینگی، نقدینگی را به استخرها اضافه می‌کنند که به ایجاد بازار کمک می‌کند. در مدل پیاده‌سازی شده در صرافی یونی سواپ، استخرهای نقدینگی به گونه‌ای ایجاد می‌شوند که نسبت جفت‌دارایی‌های معاملاتی در آن همیشه ثابت باشد. به عبارت دیگر، ذخیره اولین دارایی X ضربدر ذخیره دارایی دوم Y در یک استخر همیشه برابر با یک عدد ثابت K است: (X*Y=K). ارائه‌دهندگان نقدینگی باید نقدینگی را به گونه‌ای اضافه کنند که K تغییری نداشته باشد. این نسخه از یونی سواپ فقط از تعویض جفت‌ارزها با استاندارد ERC-20 پشتیبانی می‌کرد. به گونه‌ای که اگر کاربر می‌خواست USDC را با DAI مبادله کند، اولین گام تعویض USDC با ETH بود و در گام بعدی با تعویض ETH/DAI تراکنش تکمیل میشد.

نسخه اول یونی سواپ مفهوم توکن‌های LP را نیز تسهیل می‌کند. وقتی ارائه‌دهندگان نقدینگی (LP) نقدینگی را به هر مجموعه‌ای اضافه می‌کنند، توکن‌های LP دریافت می‌کنند که نشان‌دهنده نقدینگی اضافه شده است، سپس می‌توان این توکن‌های LP را به منظور دریافت پاداش‌ها سوزاند و یا آنها را سهام‌گذاری کرد. پاداش به ارائه‌دهندگان نقدینگی، در این نسخه از یونی سواپ برابر با 0.3% محاسبه میشد.

بیشتر بخوانید: توکن سوزی – مکانیسمی رایج در مبارزه با تورم‌ بازار رمزارزی

مروری بر پروتکل یونی سواپ نسخه دوم

الگوریتم Proof-of-Concept در نسخه اول یونی سواپ موفقیت بزرگی بود و به این شبکه قدرت این را داد تا بتواند در ماه مه سال 2020 به نسخه دوم خود ارتقا یابد. اشکال عمده نسخه اول این صرافی مشکل “ETH bridge” بود، این مشکل منجر به افزایش کارمزدها و صرف زیاد زمان برای مبادله توکن‌ها میشد.

یونی سواپ ورژن دو در رابط کاربری و تجربه بسیار بهتر از ورژن اول آن بود، و همچنین، مشکل “ETH bridge” را با راه‌اندازی استخرهای ERC20-ERC20 حذف کرد. یونی سواپ در نسخه دوم خود ویژگی را افزود با نام Flash Swap که به کاربران این امکان را می‎داد تا بتوانند هر مقدار توکن ERC-20 را بدون نیاز به پیش‌پرداخت برداشت کنند. به گونه‌ای که در پایان تراکنش، کاربران می‌توانستند پرداخت‌هایشان برای بخشی یا تمام توکن‌های برداشته شده انجام دهند و مابقی آنها را بازگردانند.

آخرین ورژن یونی سواپ، نسخه سوم

در آخرین نسخه از یونی سواپ، ارائه دهندگان نقدینگی می‌توانند با تامین نقدینگی، بازدهی بالاتری نسبت به ورژن‌های قبلی از سرمایه خود دریافت کنند و هدف اصلی آن پیشی گرفتن از AMMهای مبتنی بر استیبل کوین و صرافی‌های متمرکز است. از این رو نسخه سوم آن با ویژگی‌هایی منحصر بفرد ارائه شد که در ادامه برخی از آنها را مورد بررسی قرار خواهیم داد:

با هم ببینیم: صندلی داغ بیست و دوم

نقدینگی متمرکز Concentrated Liquidity

ارائه‌دهندگان نقدینگی با این امکان می‌توانند شکل AMM را تخمین بزنند، چرا که می‌توانند منحنی‌های قیمت منحصر بفردی را بر اساس ترجیحات خود ایجاد کنند. در نتیجه، سرمایه LPها را می‌توان در محدوده قیمت‌های سفارشی متمرکز کرد و نیز نقدینگی را در قیمت‌های دلخواه افزایش داد.

با هم ببینیم: صندلی داغ چهل و چهارم

نقدینگی فعال Active Liquidity

هنگامی که بازار تغییر قیمت را تجربه می‌کند و از محدوده قیمت تعیین شده LP فراتر می‌رود، نقدینگی به طور خودکار از استخر حذف می‌شود و دیگر پاداشی دریافت نمی‌کند. بدین شکل که نقدینگی در حالی که بازار به سمت یک محدوده جدید از پیش تعیین شده منتقل می‌شود، ارزش پاداش نقدینگی تامین شده برای محدوده قبلی کم می‌شود، این امر رفاه تامین‌کنندگان را در اکوسیستم معاملاتی یونی سواپ تضمین می‌کند، به گونه‌ای که همزمان LPها می‌توانند محدوده قیمت خود را برای رسیدن به محدوده قیمت فعلی بازار به روز کنند تا دوباره از سود تراکنش‌های جدید بهره‌مند شوند.

کارمزد منعطف Flexible Fee

در نسخه اول یونی سواپ، یک کارمزد ثابت 0.3٪ محاسبه میشد و کل هزینه برای پاداش دادن به LPها اختصاص می‌یافت. و در نسخه دوم آن، 0.05٪ از کل هزینه برای توسعه شبکه رزرو میشد. حال در نسخه سوم، یونی سواپ با ایجاد یک راه حل کاربردی توانسته تا از طریق سه سطح کارمزد مختلف به انعطاف‌پذیری قابل کنترلی برای کاربران برسد، این سه سطح به شرح زیر است:

1. استیبل‌کوین‌ها‌ مانند DAI/USDC کارمزدی معادل 0.05% دریافت می‌کنند.
2. استخرهای استانداردی که وابسته نیستند، مانند ETH/DAI کارمزدی معادل 0.3% دریافت می‌کنند.
3. جفت‌هایی که وابسته نیستند، کارمزدی معادل 1.00% دریافت خواهند کرد.

به طور پیش‌فرض، تخصیص کارمزد به پروتکل خاموش است، اما می‎‌توان آن را از طریق حاکمیت برای استخرهای خاص روشن کرده و کارمزدی بین 10 تا 25 درصد برای LPها تعیین کرد.

بیشتر بخوانید: توکن حاکمیتی (Governance Token) در حکومت دیفای

اجماع

نسخه سوم یونی سواپ در مقایسه با نسخه‌های قبلی آن، از نظر سیستم اقتصادی کاربردی‌تر بوده و همچنین از دقت بیشتری برخوردار است. علاوه بر این، ساختار کارمزد آن بسیار منعطف است.