تاثیر اینترنت نسل سوم (Web3.0) بر بهبود حقوق کاربران

همه چیز با گذر زمان محکوم به رشد، بهبود و تکامل است، اینترنت هم از این امر مستثنی نیست. در دهه 90 میلادی شاهد رونق نسل اول اینترنت بودیم. در Web1.0 که نوعی اینترنت غیرمتمرکز محسوب می‌شد، هیچ واسطه‌ای بین سازندگان و مصرف‌کنندگان وجود نداشت. به بیان دیگر، هیچ شرکت یا نهاد واسطی مانند گوگل یا فیسبوک بر اینترنت تسلط نداشت. سپس، از سال 2005 به بعد، شاهد اینترنت رسانه‌های اجتماعی و تولیدکنندگان محتوا بودیم. در این نسل از اینترنت که آن را با نام Web2.0 می‌شناسیم، ارتباط فرد به فرد یا فرد با افراد را به وسیله نهادهای واسط و شبکه‌های اجتماعی تجربه کردیم. اکنون، با ظهور بلاک‌چین و ارزهای دیجیتال، شاهد پیدایش نسل سوم اینترنت یا اینترنت Web3.0 هستیم.

Web3.0

Web3.0 فرهنگ غیرمتمرکز تحت حاکمیت جامعه Web1.0 را با پیچیدگی و قابلیت‌های Web2.0 ترکیب می‌کند. Web3.0 در واقع نوعی اینترنت است که قدرت و ویژگی‌های خود را از ماهیت بلاک‌چین دریافت می‌کند. در نتیجه برنامه‌های آن زیرساختی غیرمتمرکز و کاربردی دارند، بدین معنی که هیچ فرد یا شرکتی بر آنها تسلط کامل نداشته و مالک آنها نخواهد بود.

بلاک‌چین، سیستمی است برای ثبت داده‌ها؛ به گونه‌ای که امکان تغییر یا تقلب در سوابق را برای افراد غیرممکن کند، چرا که چندین نسخه از آن داده‌ها در سراسر شبکه وجود دارد و هیچ مرجع واحدی نمی‌تواند آنها را کنترل یا ویرایش کند. برخی از موارد استفاده از بلاک‌چین شامل رمزارزها، امور مالی غیرمتمرکز، برنامه‌های غیرمتمرکز، صرافی‌های غیرمتمرکز و… است.

مواردی که در بالا گفته شد، تنها کاربردهایی سطحی برای بلاک‌چین به حساب می‌آیند، چرا که هنوز در اول راه این فناوری قرار داریم و به مرور زمان و با ایجاد زیرساخت‌های فنی و فرهنگی صحیح باید منتظر انقلابی عظیم در عرصه اینترنت و نحوه کار با آن باشیم.

برای آشنایی بیشتر با صرافی های غیر متمرکز، صندلی داغ بیست و دوم را تماشا کنید.

رمزارزها

رمزارز، پول یا ارزش بومی اینترنت نسل سوم است که برای امور مبادلاتی بر این بستر مورد استفاده قرار می‌گیرد. در Web2.0 اینترنت توسط پایگاه‌های داده پشتیبانی می‌شود، به این معنی که شرکت‌ها داده‌های کاربران را در سرورهای متمرکز خود ذخیره‌سازی می‌کنند.

حال برای درک بهتر رمزارزها، پول را در Web2.0 به عنوان رشته‌ای از اعداد در نظر بگیرید که در یک پایگاه داده متمرکز متعلق به یک بانک یا شرکت ذخیره شده است. نقطه ضعف اصلی ذخیره‌سازی به شکل متمرکز آسیب‌پذیری در برابر هک است. همچنین داده‌ها در آن می‌توانند توسط نهاد یا افراد ذینفع دستکاری شوند. اما با اینترنت مبتنی بر بلاک‌چین یا همان Web3.0، چندین نسخه از داده‌ها در چندین Node در سراسر اینترنت به اشتراک گذاشته می‌شود، جایی که نمی‌توان آنها را دستکاری کرد و هیچ مالک واحدی برای آنها وجود ندارد.

امور مالی غیرمتمرکز

هر عملی که مرتبط با امور مالی بر روی Web3.0 باشد، در این دسته از کاربردها قرار می‌گیرد. برای فعالیت در دیفای Decentralized-Finance نیاز به اجازه از هیچ مرجعی نیست، و نیز بر خلاف Web2.0 کاربران در آن مجبور به ارائه اطالاعات هویتی خود به هیچ نهادی نیستند.

برنامه‌های کاربردی غیرمتمرکز

برخلاف بیت‌کوین، بلاک‌چین‌هایی مانند اتریوم، سولانا، کاردانو و… به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهند تا برنامه‌هایی را توسط قراردادهای هوشمند بر روی آنها پیاده‌سازی کنند. پرداخت‌ها یا هزینه انتقال ارزش بر روی هرکدام از این شبکه‌ها عموما به وسیله توکن بومی آن شبکه انجام می‌شود.

هرکسی که به اینترنت دسترسی داشته باشد، به برنامه‌های غیرمتمرکز dApps نیز دسترسی خواهد داشت، به گونه‌ای که هیچ مرجعی برای نظارت یا کنترل بر آنها وجود ندارد. بدین ترتیب، کاربران می‌توانند با خیالی راحت و بدون به خطر انداختن اطلاعات خصوصی خود از آنها استفاده کنند.

بیشتر بخوانید: رمزارزهای حریم خصوصی – اهمیت وجود از بنیاد

مثال‌هایی از نحوه عملکرد انقلابی نسل سوم اینترنت

• یوتیوب می‌تواند هر کانالی را ممنوع کند، و یا یک ویدیو را سانسور کند. در مقابل، ویدئوهای Web3.0 به دلیل عدم تمرکز، غیر قابل سانسور هستند.
• توییتر یا فیسبوک ممکن است شما را از استفاده از خدمات خود منع کنند، در حالی که سرویس‌های رسانه اجتماعی Web3.0 هیچ مرجع مرکزی برای کنترل مشارکت کاربرانشان ندارند.

در مجموع کسب‌ و کارهای مبتنی بر Web2.0 بسیار سودمند هستند اما کاربران برای مشارکت در شبکه پاداشی دریافت نمی‌کنند، در نتیجه بیشترین ارزش و سود به شرکت‌های ارائه دهنده خدمات متمرکز مانند گوگل، توییتر، آمازون، فیسبوک، اپل و… تعلق می‌گیرد. این در حالی است که کاربران برای بهبود امنیت و رشد شبکه در Web3.0 ضمن دریافت پاداش، تشویق می‌شوند تا از آن استفاده کنند و از مزایای مالی آن نیز بهره‌مند شوند.

بیشتر بخوانید: DAOs – ورود به جهان سازمان های غیرمتمرکز خودمختار